1994 zeszyt 1

Powrót do zeszytu

Tom 3, zeszyt 1

Lęk

Lęk w chorobach somatycznych

JANUSZ MACIEJ KACPERCZYK1
1. Samodzielnej Pracowni Psychopatologii Instytutu Neurologiczno-Psychiatrycznego PAM w Szczecinie
Postępy Psychiatrii i Neurologii, 1994, 3, 77-87
Słowa kluczowe: lęk, choroby somatyczne, choroby nowotworowe, choroby psychosomatyczne, choroby chirurgiczne

Streszczenie

Celem badań była ocena nasilenia objawów zespołu lękowego u pacjentów chorych so-matycznie oraz porównanie udziału lęku i depresji w obrazie klinicznym wydzielonych grup chorób somatycznych. Badaniami objęto 93 pacjentów hospitalizowanych z powodu różnych chorób somatycznych. Pierwszą grupę stanowili pacjenci z chorobami psychosomatycznymi, drugą – z chorobami nowotworowymi, trzecią – po zabiegach chirurgicznych. Grupę kontrolną stanowiły osoby zdrowe, wybrane losowo. W pierwszej części badania przeprowadzano wywiad psychiatryczny oraz dokonywano klinicznej oceny nasilenia lęku (LH) i depresji wg skali Hamiltona (DH). W drugiej części zastosowano kwestionariusze Inwentarza Stanu i Cechy Lęku. Stwierdzono, że kobiety w sytuacji stresu związanego z chorobą i leczeniem szpitalnym reagowały silnym lękiem i depresją, natomiast mężczyźni w podobnej sytuacji reagowali głównie nasileniem objawów depresyjnych. Osoby o wysokim poziomie lęku (jako cechy) były częściej skłonne do zapadania na choroby psychosomatyczne i nowotworowe. Osoby z chorobami psychosomatycznymi skutecznie stosowały mechanizmy obronne zmniejszając lęk (jako stan), natomiast w chorobach nowotworowych mechanizmy te okazały się mało skuteczne, prawdopodobnie z powodu zbyt silnego zagrożenia utratą zdrowia i życia. Występowanie lęku (jako cechy) nie predysponowało do występowania chorób "chirurgicznych", natomiast stres związany z przebyciem operacji chirurgicznej powodował nasilenie lęku jako stanu. Ciężkość stanu somatycznego nie miała decydującego wpływu na nasilenie zaburzeń emocjonalnych i nasilenie poczucia choroby. Poczucie choroby było tym większe im bardziej nasilone były objawy depresyjne i objawy lęku, jako cechy osobowości.

Adres do korespondencji:
Dr Janusz M. Kacperczyk,
Samodzielna Pracownia Psychopatologii Instytutu Neurologiczno-Psychiatrycznego PAM, ul. Broniewskiego 32,
71-460 Szczecin