Archiwum 1992–2013

1999, tom 8, zeszyt 4

Zaburzenia somatogenne

Otępienie czołowo-skroniowe i choroba Alzheimera – dwie postacie otępienia pierwotnie zwyrodnieniowego

SŁAWOMIRA KOTAPKA-MINC
Postępy Psychiatrii i Neurologii, 1999, 8, 395-402

W pracy przedstawiono charakterystycznecechy obrazu klinicznego wczesnegostadium otępienia czołowo-skroniowego i chorobyAlzheimera. Poddano analizie cechy różnicującete dwie postacie otępienia pierwotnie zwyrodnieniowegona podstawie wyników badanianeuroobrazowego, czynników epidemiologicznych,obrazu klinicznego oraz specyficznego wzorca zaburzeńprocesów poznawczych.

Zaburzenia somatogenne

Genetyka choroby Alzheimera

Hanna Wehr
Postępy Psychiatrii i Neurologii, 1999, 8, 403-409

Czynniki genetyczne odgrywająważną rolę w określaniu prawdopodobieństwa zachorowaniana chorobę Alzheimera. Poznano mutacjetrzech genów: białka prekursorowego amyloidu,preseniliny1 i preseniliny2, które mogą być przyczynąchoroby rozpoczynającej się poniżej 60-tegoroku życia. W postaci o późniejszym początku, którastanowi przeważającą większość wszystkich przypadkówchoroby, genetycznym czynnikiem sprzyjającymjest posiadanie polimorficznej odmiany ε4apolipoproteiny E. Poszukiwanie innych genówzwiększających podatność na zachorowanie jest aktualnieprzedmiotem intensywnych badań. Możnasądzić, że przyczyni się to do znacznie lepszegozrozumienia patogenezy choroby i umożliwi zastosowanieśrodków prewencyjnych i terapeutycznych.

Zaburzenia somatogenne

Zespoły amnestyczne

JOANNA SENIÓW
Postępy Psychiatrii i Neurologii, 1999, 8, 411-417

Przedstawiony został praktyczny,kliniczny aspekt zespołów amnestycznych, spowodowanychogniskowym uszkodzeniem mózgu.Omówiono kontrowersje dotyczące definicji i tworzeniapodtypów tych zespołów oraz wskazano główneprzyczyny ich powstawania. Zamieszczono kilkauwag dotyczących neuropsychologicznej diagnostykiu pacjentów z wybiórczym zaburzeniem pamięci.

Zaburzenia somatogenne

Udział procesu peroksydacji wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w patogenezie zespołów otępiennych

Tadeusz Pietras
Postępy Psychiatrii i Neurologii, 1999, 8, 419-430

Choroba Alzheimera jest jednąz częstych przyczyn zespołów otępiennych. W wielubadaniach udowodniono, że w chorobie tej dochodzido nasilenia procesu peroksydacji lipidów w ośrodkowymukładzie nerwowym. Reaktywne postacie tlenuprodukowane w obecności białka amyloidu indukująproces peroksydacji lipidów uszkadzający funkcjękomórek układu nerwowego. Mózgowie zawiera dużąilość wielonienasyconych kwasów tłuszczowychszczególnie podatnych na wolnorodnikowe uszkodzeniez następcząperoksydacją lipidów. Alfatokoferoljest powszechnie znanym antyutleniaczem hamującymproces oksydacji kwasów tłuszczowych. Udowodniono,iż hamuje on neurotoksyczność złogów amyloidui uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowegowywołane przez reaktywne postacie tlenu. Badaniakliniczne potwierdziły ochronną rolę tokoferolu,który okazał się lekiem zwalniającym postęp średniozaawansowanejchoroby Alzheimera.

Zaburzenia somatogenne

Depresja w stwardnieniu rozsianym, chorobie Parkinsona oraz chorobie Huntingtona

JAN JARACZ, Janusz Rybakowski
Postępy Psychiatrii i Neurologii, 1999, 8, 431-443

Przedstawiono współczesnystan wiedzy na temat rozpowszechnienia, patogenezyoraz leczenia w przypadku zespołów depresyjnychwystępujących w przebiegu stwardnienia rozsianego,choroby Parkinsona i choroby Huntingtona.Autorzy wyrażają pogląd, że badania tego typudają wyjątkową możliwość obserwacji zależnościmiędzy zmianami strukturalnymi o.u.n.ego, a występowaniemzmian w zakresie funkcji psychicznych,co stanowi impuls do rozwoju interdyscyplinarnejdziedziny nazywanej niekiedy neuropsychiatrią.

Próby samobójcze młodzieży

Społeczne i psychiatryczne uwarunkowania prób samobójczych u młodzieży

Agnieszka Gmitrowicz
Postępy Psychiatrii i Neurologii, 1999, 8, 457-464

Celem badań była wieloaspektowaanaliza zachowańsamobójczych u młodocianychoraz ustalenie stopnia ryzyka ponowieniaprzez nich próby samobójczej (PS), w zależnościod rozpoznania psychiatrycznego i poziomu funkcjonowaniaspołecznego. Przebadano 84 osobyw wieku 14-21 lat, które zostały przyjęte do KlinikiOstrych Zatruć IMP w Łodzi po PS i nie byłydotąd leczone psychiatrycznie. W badanej zbiorowości70% stanowiły dziewczęta. Ustalono, żez podwyższonym ryzykiem samobójstwa u młodocianychwiążą się głównie takie zjawiska, jak: uzależnienierodziców od alkoholu, zaburzone relacjew rodzinie, konflikty z osobami znaczącymi i odrzucenie.U prawie wszystkich badanych (poza1 osobą), w czasie podejmowania przez nich PS,występowały różne zaburzenia psychiczne, były toprzede wszystkim zaburzenia nastroju (u 2/3 badanych),zaburzenia emocji i zachowania (u 1/5)oraz zaburzenia psychotyczne (u co dziesiątegobadanego). Ponadto stwierdzono, że im niższy poziomogólnego funkcjonowania młodocianych poPS, tym wyższe ryzyko ponowienia PS.

Próby samobójcze młodzieży

Dynamika zmian czynników społeczno-demograficznych i psychologicznych u młodocianych po próbach samobójczych

KRZYSZTOF ROSA, Agnieszka Gmitrowicz
Postępy Psychiatrii i Neurologii, 1999, 8, 465-470

Celem analizy było porównaniepod kątem wybranych czynników społeczno-demograficznych i cech psychologicznych dwóchzbiorowości młodocianych po próbach samobójczych(PS), nieleczonych psychiatrycznie, którzytrafiali do Kliniki Ostrych Zatruć Instytutu MedycynyPracy w Łodzi w ciągu dwóch kolejnych latbadań. Pierwsze badanie, obejmujące zbiorowość93 młodocianych po PS, przeprowadzono na przełomie1989-1990 r., drugie, dotyczące 84 badanych,w okresie od stycznia do grudnia 1998 r.Wyniki badań dwóch analogicznych zbiorowościmłodocianych po PS, ocenianych w odstępie 8 latwykazały, że pomimo pewnych różnic strukturydemograficzno-społecznej badanych grup (wiek,miejsce zamieszkania, typ szkół), zachowania samobójczemłodocianych wiążą się z tymi samymiczynnikami psychologicznymi i społecznymi, główniez szeroko rozumianą patologią rodzinną i trudnościamiszkolnymi.

Varia

Zaburzenia uwagi u dzieci osób chorych na schizofrenię

ANNA RABAN, PAWEŁ HOLAS
Postępy Psychiatrii i Neurologii, 1999, 8, 471-475

„Test uwagi ciągłej"(ContinuousAttention Test, CAT) zastosowano u 17 dorosłychdzieci osób chorych na schizofrenię w wiekuod 17 do 50 lat oraz u 17 dobranych paramipod względem wieku i wykształcenia dzieci rodzicówzdrowych. U badanych z grupy ryzyka stwierdzonogorsze wyniki testów uwagi ciągłej niżu osób zdrowych. Wstępne wyniki tej pracy pozwalająprzypuszczać, że u dzieci osób chorych naschizofrenię zaburzenia uwagi ciągłej mogą okazaćsię jednym ze wskaźników podatności genetycznejna schizofrenię.

Varia

Ocena wybranych parametrów osobowości aleksytymicznej

JAROSŁAW UZIAŁŁO
Postępy Psychiatrii i Neurologii, 1999, 8, 477-480

Autor postawił sobie za cel porównaniedwóch cech funkcjonowania psychologicznegow grupie studentów ujawniających w wysokimi niskim stopniu cechy aleksytymii. Na podstawiebadania 178 studentów za pomocą „Toronto AlexithymiaScale" wg Taylora u 15,6% badanychstwierdzono poziom cech aleksytymiipozwalającyna traktowanie ich jako osoby z aleksytymią. W porównaniuz osobami bez takich cech, osoby z alekstymiącharakteryzował słabszy poziom radzeniasobie w sytuacjach trudnych (wg kwestionariuszasamokontroli Rosenbauma) oraz przesunięcieumiejscowienia kontroli na zewnątrz (wg kwestionariuszaDELTA Drwala). Zdaniem autora może towskazywać, iż aleksytymiczne cechy osobowościmogą zaburzać mechanizmy radzenia sobie w sytuacjachniekorzystnych oraz obniżać zaufanie do własnychdziałań, co uwypukla znaczenie prawidłowegorozwoju emocjonalnego dla ukształtowania optymalnychwzorców działania (red.).

Kazuistyka

Lęk i depresja u pacjentki z włóknisto-mięśniową dysplazją tętnic: opis przypadku

JANUSZ KRZYŻOWSKI
Postępy Psychiatrii i Neurologii, 1999, 8, 491-493

W opisywanej pracy przedstawiono przypadek kobiety, u której przyżyciowo stwierdzono histopatologicznie istnienie włóknisto-mięśniowej dysplazji tętnic (fibromusculardysplasia, FMD). Klinicznie przejawiała ona epizody niewydolności tętnic mózgowych oraz stany lękowe i depresyjne. Leczenie mianseryną i prazepamempoprawiało stan psychiczny pacjentki. Jest to pierwszy przypadek FMD opisany w literaturze psychiatrycznej.