Streszczenie
Cel. Ukazanie współczesnego stanu wiedzy o interakcjach układu odpornościowego z neuroendokrynnym.
Poglądy. Na poziomie komórkowym i molekularnym, wzajemne interakcje tych układów homeostatycznych opierają się na wspólnocie receptorów i ich ligandów: cytokin (włączając tu endogenne opioidy), hormonów i neuroprzekaźników. Przedstawiono tu istotę funkcjonowania odporności wrodzonej (z udziałem fagocytów) i nabytej odporności adaptacyjnej (z udziałem limfocytów). Reakcji układu odpornościowego na stymulację antygenową towarzyszy aktywacja osi stresu (podwzgórze-przysadka-nadnercza), sympatycznego układu nerwowego i układu endogennych opioidów. Z drugiej strony, stresogenne czynniki fizyczne i psychiczne modyfikują reakcje odpornościowe, powodując - w zależności od licznych czynników dodatkowych – wzmocnienie lub osłabienie ich elementów składowych.