Streszczenie
Cel. W dziesiątym wydaniu międzynarodowej klasyfikacji chorób (ICD-10) - uwzględniając różne tradycje diagnostyczne oraz odrębność nozologiczną i korzystne rokowanie psychoz ostrych krótkotrwałych - wprowadzono kategorię F23 ostrych i przemijających zaburzeń psychotycznych (ATPD). Celem pracy jest przegląd dostępnych badań dotyczących tego zagadnienia.
Poglądy. W świetle dotychczasowych badań ATPD jawią się jako zaburzenia rzadko występujące w populacji hospitalizowanych, z wyraźną dominacją u płci żeńskiej, ostrym, lub nagłym początkiem, wielopostaciową symptomatologią, brakiem charakterystycznego podłoża osobowościowego oraz sprzecznymi danymi odnośnie stabilności diagnozy w obserwacjach rocznych i bardziej spójnymi w obserwacjach dłuższych. Badania rodzinne i osobowościowe pokazują jednak, że w obrębie ATPD, pod względem podatności na stres, obciążeń rodzinnych i cech osobowości rysuje się wyraźny podział na psychozy z objawami schizofrenii i bez nich.
Wnioski. Rośnie liczba argumentów potwierdzających celowość wyodrębnienia ATPD spośród innych zaburzeń psychotycznych. Jednakże zagadnienie to wymaga dalszych badań.