2013 zeszyt 1

Powrót do zeszytu

Tom 22, zeszyt 1

Artykuł oryginalny

Związek czynników demograficzno-społecznych oraz klinicznych z siecią społeczną osób chorujących na psychozy schizofreniczne

Andrzej Cechnicki1, Anna Wojciechowska2, Aneta Kalisz3, Piotr Błądziński1, Michał Skalski4
1. Zakład Psychiatrii Środowiskowej Katedry Psychiatrii UJ CM, Kraków
2. Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Psychiatrii i Opieki Środowiskowej, Kraków
3. Oddział Dzienny Leczenia Psychoz, Klinika Psychiatrii Dorosłych, Dzieci i Młodzieży, Szpital Uniwersyteckiego, Kraków
4. Dzienny Oddział Rehabilitacji Psychiatrycznej, Klinika Psychiatrii Dorosłych, Dzieci i Młodzieży, Szpital Uniwersytecki, Kraków
Postępy Psychiatrii i Neurologii 2013; 22 (1): 33–40
Słowa kluczowe: schizofrenia, sieć społeczna, czynniki rokownicze

Streszczenie

Cel. Badania są częścią krakowskich, prospektywnych badań przebiegu schizofrenii. Oceniono związki czynników demograficzno-społecznych oraz klinicznych ze wskaźnikami sieci społecznej po siedmiu i dwunastu latach chorowania oraz stabilność obserwowanych zależności.
Metoda. Zbadano 47 osób chorujących na schizofrenię według klasyfikacji DSM-IV w dwóch punktach pomiarowych w siedem i dwanaście lat po pierwszej hospitalizacji. Do oceny wskaźników sieci społecznej (zakres sieci, wielkości sieci pozarodzinnej, poziom oparcia - ogólnego, poza rodziną, instrumentalnego i emocjonalnego) użyto „Kwestionariusza oparcia społecznego” Bizonia. Istotne demograficzno-społeczne predyktory zapisano za pomocą „Skali prognostycznej” (modyfikacja Skali Straussa- Carpentera). Do oceny wskaźnika ujawnianych uczuć wykorzystano Camberwell Family Interview (CFI), a skalę Brief Psychiatric Rating Scale (BPRS) do oceny nasilenia objawów. W analizie wpływu posłużono się metodą krokowej, liniowej analizy regresji.
Wyniki. Zakres sieci społecznej po siedmiu latach trwania choroby wyjaśniany jest przez badaną konstelację czynników demograficzno-społecznych oraz klinicznych w 46% (p<0,001) a po dwunastu w 32% (p<0,001) a zakres sieci społecznej pozarodzinnej odpowiednio: w 25% (p=0,003) i w 24% (p=0,005). Ogólny wysoki poziom oparcia społecznego wyjaśniany jest w 36% (p<0,001) i w 33% (p=0,001), wysoki poziom oparcia instrumentalnego odpowiednio: w 31% (p<0,001) i w 38% (p<0,001), wysoki poziom oparcia emocjonalnego w 31% (p<0,001) i w 28% (p=0,001), wysoki poziom oparcia społecznego poza rodziną w 17% (p=0,012) i 19 % (p=0,016).
Wnioski. (1) W odniesieniu do bliskich i odległych wyników leczenia, czynniki demograficzno-społeczne i kliniczne wyjaśniają 17-46% zmienności wskaźników sieci społecznej. (2) Czynniki demograficzno-społeczne oraz kliniczne w największym stopniu wyjaśniają zmienność w zakresie sieci, a w najmniejszym stopniu - zmienność korzystnego poziomu oparcia poza rodziną. (3) Wyższe wykształcenie, głębokie i satysfakcjonujące pozarodzinne kontakty społeczne przed wybuchem choroby, oraz późniejszy wiek zachorowania w różnych konstelacjach mają największy wpływ na wyjaśnianie korzystnych wskaźników sieci społecznej. (4) Zakres wyjaśnianej zmienności pomiędzy siódmym i dwunastym rokiem chorowania jest względnie stabilny.

Adres do korespondencji:
Andrzej Cechnicki
Pracownia Psychiatrii Środowiskowej, Katedra Psychiatrii Collegium Medicum UJ
Pl. Sikorskiego 2/8, 31-115 Kraków
tel. 12 421 51 17, e-mail: mzcechni@cyf-kr.edu.pl