W artykule omówiono teoretyczne podstawy powstawania obrazu w tomografii opartej o zasadę rezonansu magnetycznego. W szczególności wyjaśniono zjawisko spinu jąder atomowych, precesji protonów w polu magnetycznym i samo zjawisko rezonansu magnetycznego. Przedstawiono zasady powstawania obrazu przy stosowaniu różnych parametrów czasowych w sekwencjach T1, T2 i PD.
W pracy omówiono kryteria rozpoznawania nowotworowych guzów mózgowia w oparciu o obrazy tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego. Podano szczegółowo praktyczną wartość tych zasad w odniesieniu do badania różnych rodzajów nowotworów metodą CT i dołączono ogólne uwagi dotyczące diagnostyki guzów w MRI. Charakterystyczne cechy guzów przysadki mózgowej w obu metodach wizualnych przedstawiono w osobnej części artykułu.
Proces rozrostowy w obrębie kanału kręgowego stanowi jedno z podstawowych wskazań do badania metodą rezonansu magnetycznego. Badanie MR pozwala na odróżnienie guzów wewnątrzrdzeniowych oraz zewnątrzrdzeniowych – podtwardówkowych i nadtwardówkowych. Dokładnie lokalizuje guz, ocenia jego wielkość, stosunek do kręgosłupa i tkanek miękkich okołokręgosłupowych. Określenie stopnia i typu wzmocnienia pokontraktowego pomaga w określeniu budowy guza. W przypadku procesów wewnątrzrdzeniowych odróżnia guz od strefy obrzęku, dając obraz rzeczywistej wielkości zmiany. W guzach nadtwardówkowych podaje się kontrast w celu oceny wyników leczenia i stopnia nacieczenia szpiku.
W artykule omówiono wartość badania MR w diagnostyce procesów zapalnych mózgu i rdzenia kręgowego (wielopłaszczyznowość obrazów, możliwość dokładnego określenia stosunku zmian do kości, opon i przestrzeni płynowych, uwidocznienie głębokich struktur mózgowia). Przedstawiono przykłady wieloogniskowych, bakteryjnych zapaleń mózgu oraz ropni mózgu w obrazach bez wzmocnienia i po wzmocnieniu środkiem kontrastowym zawierającym Gadolinium. Wirusowe zapalenia mózgu mają często charakterystyczny obraz w badaniu MR ze względu na odmienny neurotropizm różnych wirusów.
W pracy omówiono najczęściej występujące fakomatozy z uwzględnieniem ich pochodzenia,
budowy histologicznej oraz obrazu w badaniach radiologicznych i tomografii MR. Szczególną uwagę zwrócono na możliwości diagnostyczne MRI w tej grupie schorzeń.
W pracy zestawiono współczesne wiadomości na temat przyczyn i możliwości leczenia neuralgii nerwu trójdzielnego. Zwrócono uwagę na ucisk korzenia tego nerwu przez naczynie krwionośne, jako możliwy czynnik patogenetyczny neuralgii i przedstawiono możliwości leczenia operacyjnego zmian tego typu.
Wprowadzenie obrazowania przy użyciu rezonansu magnetycznego (MR) stwarza nowe możliwości diagnostyczne odnoszące się między innymi do traumatologii kręgosłupa. Dzięki temu można ukazać patologię pourazową krążków międzykręgowych i aparatu więzadłowego. Ma ono szczególne znaczenie w diagnostyce zmian uciskowych spowodowanych przez uszkodzony krążek i w ocenie stabilności kręgosłupa oraz pozwala na ustosunkowanie się do sposobu leczenia. W pracy przedstawiono wyniki badań MR u 70 chorych po urazie kręgosłupa ze współistniejącymi uszkodzeniami rdzenia kręgowego.
W artykule omówione zostało pochodzenie terminu leukoaraiozy, jego znaczenie, a także hipotetyczne mechanizmy rozwoju schorzenia. W literaturze omawiane są związki uszkodzenia istoty białej okołokomorowej z: nadciśnieniem tętniczym, miażdżycą naczyń, innymi chorobami naczyniowymi, cukrzycą itp. Badano też związki leukoaraiozy z chorobą Alzheimera. Patogeneza leukoaraiozy pozostaje nadal niezbyt jasna, lecz uważa się, że patologia małych naczyń, głęboko penetrujących istotę białą półkul mózgu ma istotne znaczenie dla jej powstawania. W cytowanych badaniach spotyka się wyniki wskazujące na wyraźne deficyty funkcji poznawczych u osób ze stwierdzanymi w MRI zmianami charakterystycznymi dla leukoaraiozy. Dominujące wydaje się być osłabienie dynamiki i napędu charakterystyczne dla osłabienia czynności płatów czołowych mózgu.
Omówiono etiopatogenezę, kryteria kwalifikacyjne, objawy kliniczne oraz badania laboratoryjne trudnej diagnostycznie choroby – tocznia rumieniowatego układowego. Opisano również sposób jej leczenia – skojarzone leczenie immunosupresyjne, które znacznie poprawiło rokowanie w tej chorobie.
Omówiono najistotniejsze zagadnienia dotyczące układowych zapaleń naczyń, uwzględniając aktualne poglądy na ich etiopatogenezę, klasyfikację oraz leczenie. Przedstawiono obraz kliniczny najważniejszych jednostek chorobowych z uwzględnieniem zmian występujących w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym.
Omówiono terapię immunomodulującą w SSPE induktorem endogennego interferonu, szczepem Propionibacterium granulosum parvum KP-45 (podawanym dożylnie) oraz interferonem alfa (do układu komorowego mózgu) i interferonem beta (do przestrzeni płynowych rdzenia kręgowego), łącznie z doustnym podawaniem izoprynozyny.
W badaniach katamnestycznych ten rodzaj leczenia, w porównaniu z wynikami leczenia innymi immunomodulatorami lub z grupą pacjentów nieleczonych, okazał się najbardziej korzystny.
Na podstawie współczesnych badań doświadczalnych i klinicznych, omówiono immunopatogenezę miastenii. Przytoczono informacje wskazujące, że ma ona charakter autoimmunologiczny i że stwierdzane w niej zaburzenia transmisji nerwowo-mięśniowej są wynikiem zablokowania miejsc receptorowych błony postsynaptycznej przez krążące przeciwciała, skierowane przeciw receptorom acetylocholiny. W drugiej części pracy omówiono obecnie stosowane metody leczenia w miastenii.
W pracy omówiono rodzaje osteomalacji ze szczególnym uwzględnieniem osteomalacji wywołanej lekami przeciwpadaczkowymi. Przedstawiono obraz kliniczny oraz czynniki ryzyka wpływające na zaburzenia metabolizmu mineralnego i kostnego. Zwrócono uwagę na ważność wczesnej profilaktyki zmian kostnych u chorych długotrwale pobierających leki przeciwdrgawkowe.
Zapalna demielinizacyjna polineuropatia, a zwłaszcza jej postać ostra (zespół Guillain-Barre) jest częstą przyczyną wiotkich niedowładów. Jest to schorzenie immunologiczne, często o nieustalonej etiologii. W ciężkich postaciach dobre efekty terapeutyczne przynosi plazmafereza lub dożylne podawanie immunoglobulin ludzkich. Bardzo ważne jest monitorowanie wydolności oddechowej i układu krążenia oraz leczenie objawowe. W uzasadnionych przypadkach stosuje się immunosupresję•
W artykule podjęto próbę zarysowania rozwoju poglądów na temat jednego z podstawowych, a zarazem trudnych do zdefiniowania i badania mechanizmów procesów poznawczych, jakim jest uwaga. Omówiono zarówno ogólne teorie uwagi, jak i modele eksperymentalne, a także koncepcje związków różnych form i aspektów tego procesu ze strukturami o.u.n. oraz mechanizmami neurochemicznymi. W końcowej części artykułu zasygnalizowane zostały koncepcje dotyczące zaburzeń koncentracji uwagi u osób chorych na schizofrenię, zaburzeń będących – zgodnie z hipotezą wielu autorów – jądrem tej choroby.