Archiwum 1992–2013

1999, tom 8, zeszyt 2

Własnym głosem

List

ANIA
Postępy Psychiatrii i Neurologii, 1999, 8, 127-128

Jest to autobiograficznarelacja obrazująca sposób przeżywania przezpacjentkę zaburzeń psychicznych.

Od redakcji
Ponieważ tego rodzaju świadectwamogą pełnić ważną rolę w przygotowaniu zawodowymosób zajmujących się leczeniem zaburzeńpsychicznych, redakcja szeroko otwiera dlanich łamy Postępówi zaprasza potencjalnychautorów lub osoby dysponujące podobnymi relacjamido nadesłania ich (warunkiem publikacjijest oczywiście uzyskanie zgody autora).

Współczesne metody diagnostyki

Poszukiwanie zmutowanego genu

JANUSZ G. ZIMOWSKI
Postępy Psychiatrii i Neurologii, 1999, 8, 129-140

Genetyka molekularna stworzyłaszereg technik badawczych umożliwiającychposzukiwanie nowych genów, a następnie poznawanieich budowy. Część z owych metod znalazła zastosowaniew genetyce medycznej służąc wykrywaniupodłoża molekularnego wielu chorób uwarunkowanychgenetycznie. Zadaniem coraz liczniejszychlaboratoriów analizy DNA wspierających poradnictwogenetyczne jest opracowywanie efektywnychmetod, dzięki którym możliwe jest szybkie i taniepotwierdzanie rozpoznania klinicznego, ustalanienosicielstwa mutacji chorobotwórczych i wykonywaniediagnostyki prenatalnej. Dobór technik badawczychnastępuje w oparciu o rodzaj mutacji i sposóbjej dziedziczenia. Przedstawiono przykładowe zastosowanietechnik hybrydyzacji, PCR, SSCP i sekwencjonowaniaw genetyce medycznej.

Współczesne metody diagnostyki

Współczesne metody badań neuropsychologicznych w zaburzeniach psychicznych

Alina Borkowska
Postępy Psychiatrii i Neurologii, 1999, 8, 153-164

Autorka omawia zależnościmiędzy zaburzeniami procesów poznawczych a dysfunkcjamimózgowymi występującymi w zaburzeniachpsychicznych, a następnie przedstawia najważniejszetesty służące do rozpoznawania takichdeficytów – w zakresie funkcji płata czołowego,struktur podkorowych –oraz ich powiązań, jak i zaburzeńaktywacji półkul mózgu. Wskazuje równieżna zastosowanie metod neuropsychologicznychw badaniach psychofarmakologicznych. (red.)

Skale depresji

Badanie rzetelności skal oceny nasilenia depresji w populacji polskiej: skali melancholii Becha-Rafaelsena, skali depresji Hamiltona oraz skali Montgomery-Åsberg

JOANNA MAZUREK, Andrzej Kiejna, Krzysztof Małyszczak, Agnieszka Stępień
Postępy Psychiatrii i Neurologii, 1999, 8, 165-172

Celem pracy była ocena rzetelnościniestosowanego dotąd w Polsce narzędziapomiaru depresji – skali melancholii Becha-Rafaelsenaw porównaniu z bardziej znanymi skalami:Hamiltona i Montgomery-Åsberg. Badanie przeprowadzonow grupie 34 pacjentów z różnymi kategoriamizaburzeń depresyjnych. Ich stan oceniałodwóch klinicystów, posługujących się wymienionymitrzema narzędziami oraz prostą skalą CGI.Wyniki potwierdziły, że zarówno skala melancholii,jak i pozostałe wykorzystane w badaniunarzędzia są instrumentami rzetelnymi, różnią sięnatomiast pod względem wewnętrznej spójności.

Skale depresji

Badanie trafności trzech wybranych skal oceny głębokości depresji – skali Hamiltona, Montgomery-Åsberg i Becha-Rafaelsena

JOANNA MAZUREK, ANDRZEJ KIJENA, Krzysztof Małyszczak
Postępy Psychiatrii i Neurologii, 1999, 8, 173-180

Praca omawia rezultaty badaniaoceniającego trafność trzech wybranych skaloceny głębokości depresji –skali Hamiltona,stosowanej w Polsce od wielu lat, mniej rozpowszechnionejskali Montgomery-Åsberg oraznieznanej w Polsce skali melancholii Becha-Rafaelsena. Ich walidacji dokonano badając grupę100 chorych z zaburzeniami depresyjnymi poprzezobliczenie korelacji każdego narzędzia ze skaląogólnej oceny depresji CGI oraz określając zgodnośćwyników skalmiędzy sobą. Wyniki wskazują,że największą zgodność z CGI oraz między sobąosiągnęły skale: Becha-Rafaelsena i Montgomery-Åsberg, natomiast skala Hamiltona różniła sięod dwóch poprzednich, w mniejszym stopniu korelowałatakże z CGI.

Wymiary schizofrenii

Czynnikowa struktura zaburzeń schizofrenicznych –część l: teoria

BARTOSZ ŁOZA
Postępy Psychiatrii i Neurologii, 1999, 8, 181-191

Studia wymiarowe, oparte naanalizie czynnikowej, należą do najczęściej praktykowanychpodejść badawczych we współczesnej psychopatologii.W odniesieniu do schizofrenii, początkowakoncepcja dychotomii pozytywno-negatywnej okazałasię zbytnim uproszczeniem, gdyż nie uwzględniałaistnienia różnych zjawisk, które zostały potem opisanejuż w ramach podejścia wielowymiarowego. Objawyschizofrenii mogą zostać uporządkowane w postacigrupy czynników, których obecność wzajemnie niewyklucza się. Obecne modele czynnikowe nie sąw stanie jednoznacznie zweryfikować hipotez o etiologicznejlub patofizjologicznej łączności objawów,zespołów lub poszczególnych chorób w ramach zaburzeńschizofrenicznych. Badania wymiarowe wiążąsię ze zmiennością złożonych procedur metodologicznychoraz wyborów klinicznych, a statystycznegrupowanie objawów subiektywnych i obiektywnychściśle zależy od wybranych metod doboru i ocenypacjentów oraz od wyboru procedur statystycznych.Wyodrębnianie lub eliminacja kolejnych „znaczących", istotnych klinicznie czynników może wynikaćz niespecyficznych decyzji metodologicznych, copowoduje niespójność wyników.

Wymiary schizofrenii

Czynnikowa struktura zaburzeń schizofrenicznych – część 2: badania za pomocą skal PANSS i KOSS

BARTOSZ ŁOZA
Postępy Psychiatrii i Neurologii, 1999, 8, 193-204

Wyniki badań wymiarowychnad schizofrenią pozostają znacząco niekonsekwentne.Dążąc do poprawy trafności rezultatówzbadano grupę 200 chorych na schizofrenię paranoidalną(średni wiek: 34,3; 120 mężczyzn, 80 kobiet)przeprowadzając równoległą ocenę za pomocąskal KOSS (Kliniczna ocena syndromów schizofrenicznych)i PANSS (Positive and NegativeSyndromeScale). W wyniku analizy czynnikowej(metoda zasadniczych składowych, rotacja Varimax)uzyskano dwa 7-czynnikowe modele wyjaśniającecałkowitą wariancjęna poziomie 66,54%(KOSS) i 69,03% (PANSS). Pięć głównychfaktorówpowtarzało się w obu modelach tworzącprzejrzysty w interpretacji klinicznej zespół czynników:negatywny, dezorganizacji, pozytywny, kognitywnyi niedostosowanego zachowania. Dwanajsilniejsze faktory w obu modelach skupiały objawynegatywne i dezorganizacji –wraz z silną reprezentacjązaburzeń komunikacji w KOSS,pomimoiż podczas kwalifikacji do badań jednoznaczniewykluczano przypadki schizofrenii rezydualnejoraz prostej. Potwierdzono specyficznewłaściwości badawcze KOSS, a zwłaszcza trafnośćstosowania tej 31-objawowej skali w diagnostycezaburzeń komunikacji i wglądu. Stwierdzono, iżzróżnicowanie w proponowanych modelach wymiarowychschizofrenii w znacznej części wynika z podejmowanychdecyzji metodologicznych.

Varia

Wyższa Szkoła Higieny Psychicznej – „gorsza” czy „lepsza” córka Psyche?

Teresa Rzepa
Postępy Psychiatrii i Neurologii, 1999, 8, 213-225

Na podstawie dokumentówi relacji autorka przedstawia historię powstania,rozwoju i zamknięcia w latach powojennych WyższejSzkoły Higieny Psychicznej. Zwraca przytym uwagę na merytoryczne i pozamerytorycznemotywy podejmowanych wówczas decyzji oraz dokonywanegowyboru modelu kształcenia psychologów.
(red.)