2009 zeszyt 2

Powrót do zeszytu

Tom 18, zeszyt 2

Artykuł poglądowy

Anatomiczne podstawy i kliniczne następstwa odruchu trójdzielno-sercowego

Wojciech Świątnicki1, Cyprian Wolski2, Bartłomiej Woźniakowski2, Arkadiusz Rotkiewicz2, Marek Zawirski1, Krzysztof Tybor1
1. Klinika Neurochirurgii i Onkologii Układu Nerwowego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
2. Zakład Radiologii i Diagnostyki Obrazowej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Postępy Psychiatrii i Neurologii 2009; 18 (2): 195-199
Słowa kluczowe: odruch trójdzielno-sercowy, nerw trójdzielny, bradykardia

Streszczenie

Cel. Celem niniejszej pracy było przedstawienie anatomicznych uwarunkowań i mechanizmów leżących u podstawy odruchu trójdzielno-sercowego, jak również wskazanie pewnych implikacji klinicznych związanych z jego wystąpieniem.
Poglądy. Odruch trójdzielno-sercowy (TCR) jest zjawiskiem klinicznym, któremu w ostatnich latach poświęcono sporo uwagi. Powstaje on na skutek podrażnienia dowolnej gałęzi czuciowej nerwu trójdzielnego, co bezpośrednio wpływa na zwiększenie impulsacji przywspółczulnej przewodzonej drogą nerwu błędnego. Dominującym obrazem w przebiegu odruchu jest pierwotne zahamowanie automatyzmu węzła zatokowego oraz zmniejszenie ino-, chrono- i dromotropizmu komórek mięśnia sercowego, będące efektem wzrostu napięcia przywspółczulnego nerwu błędnego. W rezultacie dochodzi do spadku częstości pracy serca i rzutu serca, czego konsekwencją jest spadek ciśnienia tętniczego krwi oraz brak stabilności hemodynamicznej.
Wnioski. Z uwagi na dość długi przebieg nerwu trójdzielnego na podstawie czaszki, odruch trójdzielno-sercowy może wystąpić podczas licznych zabiegów prowadzonych w tym obszarze. Dlatego też znajomość mechanizmów leżących u podstaw odruchu, jak i jego klinicznych przejawów są niezbędne, aby skutecznie zapobiegać i minimalizować ryzyko wystąpienia ewentualnych powikłań.

Adres do korespondencji:
Lek. Cyprian Wolski
ul. Tamka 2 m.1, 91-403 Łódź
e-mail: elgato1979@gmail.com