Archiwum 1992–2013

Przeprowadzono analizę 256(27%) spośród 936 opinii wydanych po obserwacjiszpitalnej sprawców, u których tempore criminisrozpoznano zaburzenia psychotyczne: schizofrenię,psychozy urojeniowe i urojeniowo-omamowe o różnejetiologii, zespoły paranoiczne o różnej etiologii,choroby afektywne i ostre psychozy alkoholowe.Osoby te dopuściły się ogółem 286 czynów karalnych,wśród których najczęstszymi okazały się czynyprzeciwko życiu i zdrowiu, czyny przeciwkowolności (groźby karalne) oraz czyny przeciwkomieniu. Porównanie uzyskanych wyników z wynikamibadań Uszkiewiczowej z 1960 r. wykazało,że odsetki osób z zaburzeniami psychotycznymiw ogóle a schizofrenii w szczególności pozostałyzbliżone, natomiast odsetek osób z chorobamiafektywnymi –wzrósł. Wśród czynów chorych naschizofrenię rzadziej zdarzały się czyny przeciwkożyciu i zdrowiu (w tym zabójstwa), a częściejprzeciwko mieniu, przy czym przedmiot agresjipozostał podobny (matki, bliska rodzina). Natomiastu osób z chorobami afektywnymi wzrósłodsetek czynów przeciwko życiu i zdrowiu orazczynów przeciwko mieniu, przy czym, podobniejak w latach sześćdziesiątych, czyny te, poza jednymwyjątkiem, dokonane zostały w fazie maniakalnej choroby.

Wśród 256 osób z rozpoznaniemzaburzeń psychotycznych 236 (92%) biegliocenili, jako niepoczytalne, przy czym w stosunkudo 72 z nich (32%) wnioskowali o zastosowanieśrodka zabezpieczającego w trybie art. 99 kk. Mimorozpoznania psychozy, u 17 osób (7%) biegliocenili poczytalność,jako znacznie ograniczoną,zaś u 3 osób (1%) nie kwestionowali poczytalności.Takie orzeczenia dotyczyły chorych, u którychstwierdzano objawy negatywne schizofrenii lub hipomanięw przebiegu choroby afektywnej, bądź teżprzypadków, w których biegli skupili uwagę nauzasadnianiu rozpoznania, a nie na ocenie poczytalności,co naszym zdaniem nie jest prawidłowe.Oceny poczytalności i poważnego zagrożenia dlaporządku prawnego sprawców czynów karalnychz rozpoznaniem psychoz z lat sześćdziesiątychi wydane w latach 1995-1996 –pozostały zbliżone.

Autorka przedstawiła własny pogląd na wpływ porodu na matkę dokonującą dzieciobójstwa. Jej zdaniem, szok okołoporodowy odpowiada (wg obowiązującej klasyfikacji zaburzeń psychicznych) ostrej reakcji na stres (tu stresem jest poród), będącej przemijającym zaburzeniem psychicznym, trwającym od kilkunastu godzin niekiedy do trzech dni. Do wystąpienia ostrej reakcji na stres, określanej mianem szoku okołoporodowego, przyczynia się zbieg innych niekorzystnych czynników, wśród których można wymienić znaczne zniekształcenie dziecka lub trudną sytuację osobistą. Jeśli wymienione czynniki nie nakładają się na okres porodu, lecz występują później, należy ocenić ich wpływ na stan psychiczny matki z punktu widzenia charakteru i głębokości zaburzeń oraz ich ewentualny wpływ na poczytalność.

Praca omawia psychologiczneproblemy pacjentów ze schizofrenią o wieloletnimprzebiegu, u których w związku z podaniem atypowychleków przeciwpsychotycznych wystąpiłapoprawa stanu psychicznego z jednoczesnym ujawnieniemsię, dotychczas ukrytych, nieświadomychkonfliktów intrapsychicznych, nierozwiązanychproblemów rozwojowych, trudności z kontrolowaniemsfery popędowej oraz specyficznych cech myśleniai przeżywania schizofrenicznego.

Artykuł wyjaśnia zjawiska fizycznepozwalające na obrazowanie budowyi czynności ośrodkowego układu nerwowego. Zawierateż przegląd literatury dotyczącej wynikówbadań obrazowych mózgu chorych na schizofrenię.

Przedstawiono podstawoweprzesłanki i zasady stosowania przymusu bezpośredniegowobec dzieci i młodzieży z zaburzeniamipsychicznymi przebywających w szpitalach psychiatrycznychi domach pomocy społecznej.(red.)

Scharakteryzowano znaczenie agresji przejawianej przez osoby z zaburzeniami psychicznymi, cechy sprawców i ofiar zachowańagresywnych oraz typowe okoliczności,w jakich do nich dochodzi. Omówiono też podstawowe sposoby ograniczania ryzyka wystąpienia agresji. (red.)

Oceniono wpływ pracy zespołuśrodowiskowego w subrejonach szpitala „Drewnica" na obciążenie rodziny, jakie stanowiły zaburzeniapsychotyczne jednego z jej członków. Badaniemobjęto 80 opiekunów chorych, których obciążenieoceniano przy pomocy „Skali obciążenia" dwukrotnie –przed rozpoczęciem pracy środowiskoweji w rok po jej rozpoczęciu. Dla rodzin osóbchorych, leczonych tradycyjnie, najbardziej obciążającebyło znoszenie atmosfery napięcia i zdenerwowaniawprowadzanej przez podopiecznych, załatwianieza nich ważnych spraw poza domem orazkonieczność ciągłego towarzyszenia. Po roku leczeniapacjentów w zespole środowiskowym obciążenierodzin znacznie zmalało. Istotny spadek poziomuobciążenia stwierdzono u ponad 70% badanychrodzin. (red.)

Artykuł przedstawia propozycjęopisu komunikacji w rodzinie wypracowaną przezWichströma, Holte'ai wsp. W koncepcji tejprzyjmujesię, że dyskwalifikujące komunikaty podważają definicję „ja" jednostki i przez to wpływają niekorzystniena rozwój osobowości. Wartykule omówiono badaniawskazujące na związek nie potwierdzającej komunikacjiz poziomem lęku, kompetencji społecznychoraz ryzykiem wystąpienia zaburzeń psychicznych.

W opracowaniu analizowanoczy i w jakim zakresie wybrane zasoby (resources)indywidualne (zadowolenie z własnej sytuacji życioweji poczucie koherencji) członków rodzinyi zasoby wewnętrzne systemu rodzinnego (ocenamocnych stron rodziny) różnią się w dwóch grupachrodzin –ze zdrowym lub chorym psychiczniedorosłym dzieckiem. Zbadano 124 rodziny nieklinicznez Warszawy i 40 rodzin klinicznych (dzieckoleczone w III Klinice Psychiatrycznej IPiN)przy pomocy narzędzi kwestionariusz owych. Wykazano,że satysfakcja życiowa chorujących dziecii ich rodziców jest istotnie niższa niż w rodzinachz dzieckiem zdrowym. Ogólne poczucie koherencjijest istotnie niższe u dzieci chorych w porównaniuz dziećmi zdrowymi. Zasoby rodzinne spostrzeganeprzez wszystkich członków rodzin z chorym dzieckiemsą istotnie niższe niż zasoby spostrzeganeprzez członków rodzin zdrowych. Poczucie koherencjirodziców nie różni się w porównywanychgrupach rodzin.

W pracy przedstawiono wynikibadań napięcia układu wegetatywnego przy użyciuholterowskiej metody analizy spektralnej u pacjentówz zaburzeniami nerwicowymi, przebiegającymi podpostacią somatyczną. Poza tym przedstawiono ocenęsprawności psychomotorycznej tych pacjentów i wzajemnekorelacje pomiędzy otrzymanymi wynikami.Ponieważ badania przeprowadzono dwukrotnie, tzn.przed i po trzymiesięcznej psychoterapii, spróbowanoznaleźć odpowiedź na pytanie, czy i w jaki sposóbpsychoterapia wpływa na stan napięcia układu wegetatywnegoi przebieg prób psychomotorycznych.